Het helende effect van actief luisteren
Actief luisteren heeft een transformerende impact op zowel persoonlijke als professionele relaties. Het zorgt ervoor dat je de ander echt ziet, hoort en begrijpt. In een professionele omgeving draagt het bij aan betere samenwerking en een productievere werkomgeving. In persoonlijke relaties zijn de effecten helend en het vergroot de saamhorigheid en intimiteit. Het kost moeite, vergt oefening en toewijding, maar de voordelen zijn het waard.
Een van de valkuilen waar ik in mijn relatie was ingestapt was in te vullen wat hij ging zeggen. Vaak luisterde ik om te reageren. Terwijl hij aan het praten was, was ik bezig met wat ik ervan vond, wat ik erover te zeggen had, waar ik het wel mee eens was en waarmee niet, en hoe ik dat duidelijk zou gaan maken. De ander voelt dat en het begon te storen in onze gesprekken. Het zorgde voor afkeer, conflicten en verwijdering. Totdat we actief gingen luisteren. We hebben de meest fijne, ontroerende en authentieke gesprekken. Ik deel in dit artikel de kracht van deze methode.
Actief luisteren gaat als volgt:
1. Je luistert tot dat de ander compleet is: Onderbreek de spreker niet. Laat de ander zijn of haar verhaal afmaken zonder tussentijdse opmerkingen.
2. Je luistert om te horen, daadwerkelijk te ontvangen wat de ander zegt. NIET om te reageren: Richt je aandacht volledig tot de spreker en wat hij of zij zegt. Het gaat erom de boodschap te ontvangen, niet om een antwoord klaar te hebben.
3. Je reflecteert: Herhaal of parafraseer wat de ander heeft gezegd om te bevestigen dat je het goed hebt begrepen. Zeg eventueel wat je ziet aan de ander (ik zag dat je er blij mee was…) Dit toont aan de spreker dat je echt luistert.
4. Je deelt jouw gedachten en gevoelens over wat de ander zegt: Na het volledig begrijpen van de boodschap, deel je jouw eigen reacties en gevoelens, zonder te oordelen of kritiek te leveren.
Actief luisteren heeft tal van voordelen, waaronder:
Versterkt vertrouwen en verbinding: Wanneer mensen zich gehoord en begrepen voelen, groeit het vertrouwen en de verbondenheid in de relatie.
Verwerken van emoties: Het helpt de ander om emoties op een constructieve manier te verwerken.
Vermindert misverstanden: Door aandachtig te luisteren en te reflecteren, worden misverstanden en miscommunicatie verminderd.
Bevordert empathie en begrip: Het helpt je om je in te leven in de ander en diens perspectief beter te begrijpen.
Verbeterde samenwerking: In een professionele omgeving leidt actief luisteren tot betere samenwerking en effectievere teams.
Verhoogde tevredenheid en betrokkenheid: Mensen voelen zich gewaardeerd en gerespecteerd wanneer er naar hen geluisterd wordt, wat hun tevredenheid en betrokkenheid vergroot.
Er zijn verschillende factoren waardoor actief luisteren meer moeite kan kosten:
Verschillen in communicatiestijl: Verschillende manieren van communiceren kunnen de aandacht snel doen afdwalen. Het is belangrijk om je hiervan bewust te zijn en extra moeite te doen om te blijven luisteren. Wanneer bijvoorbeeld iemand die in hoofdlijnen spreekt en denkt, luistert naar iemand die gedetailleerd spreekt, kan de aandacht van de eerste persoon snel afdwalen. Of wanneer iemand het over feitelijke resultaten en cijfers heeft dan kan het zomaar zijn dat de luisteraar het niet goed kan volgen. Voor mensen die makkelijk de leiding nemen in een gesprek is het soms ook uitdagend om de ander ruimte te geven en te luisteren tot de ander alles gezegd heeft.
Interne afleiding: Onze eigen gedachten, meningen en vooroordelen kunnen ons afleiden van wat de ander zegt. Het vergt oefening om deze interne ruis te minimaliseren en je volledig te concentreren op de spreker.
Externe afleiding: Een telefoon of laptopscherm.
Tijd en geduld: Actief luisteren kost tijd en geduld, iets wat we niet altijd bereid zijn te geven in een snelle, resultaatgerichte samenleving.
Emotionele reacties: Soms kunnen de woorden van de ander sterke emotionele reacties oproepen, wat het moeilijk maakt om rustig en objectief te blijven luisteren.
Hoe Overwin Je Deze Uitdagingen?
Bewustwording en zelfbeheersing: Word je bewust van je eigen luistergewoonten en werk eraan om minder snel te oordelen of te reageren.
Oefening en geduld: Actief luisteren is een vaardigheid die tijd en oefening vereist. Neem de tijd om deze vaardigheid te ontwikkelen en wees geduldig met jezelf.
Communicatievaardigheden verbeteren: Werk aan je eigen communicatiestijl en leer hoe je adequaat kunt communiceren met mensen die verschillende stijlen hebben.
Bewust ademhalen: Haal een keer diep adem en vertraag om kalm te blijven en je te concentreren op het huidige moment.
Stel vragen en toon interesse: Stel verduidelijkende vragen en toon oprechte interesse in de boodschap van de ander om misverstanden te voorkomen en een dieper begrip te krijgen.
Door te begrijpen dat communicatiestijlen flexibel zijn en kunnen variëren afhankelijk van de context, kunnen we effectiever communiceren, betere relaties opbouwen en een inclusievere werkomgeving bevorderen. Laten we de nuances van menselijke communicatie omarmen en een omgeving creëren waarin iedereen gehoord, gezien en begrepen wordt.
